Қазақстандағы электр энергиясы мен көмір нарығына шолу
Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласы елдің бүкіл аумағы бойынша тұтынушыларды сенімді және сапалы электрмен жабдықтауды қамтамасыз ететін электр станцияларының, электр беру желілері мен қосалқы станциялардың жиынтығын білдіретін Бірыңғай электр энергетикалық жүйе (БЭЖ) шеңберінде жұмыс істейді.
Энергетика саласын реттеуді ЖЭК8 саласын қоса алғанда, уәкілетті мемлекеттік орган – Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі жүзеге асырады9. Электр энергиясын беру, жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және жабдықтау жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтер бөлігінде табиғи монополиялар саласындағы мемлекеттік саясатты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі жанындағы Табиғи монополияларды реттеу комитеті іске асырады10. Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі көмір өнеркәсібі саласында басшылықты жүзеге асыруда11.
8 «Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі № 588-II Заңы.
9 «Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 4 шілдедегі № 165-IV Заңы.
10 «Табиғи монополиялар туралы» Қазақстан Республикасының 2018 жылғы 27 желтоқсандағы № 204-VІ Заңы.
11 «Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы» Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 27 желтоқсандағы № 125-VI Кодексі.
Қазақстанның электр энергиясы мен қуаты нарығы
Электр энергиясының теңгерімі
2024 жылы БЭЖ-де электр энергиясын өндіруді көбінесе жылу электр станциялары (ЖЭС) көмірде – 74,9% жүзеге асырды.
Жүйелік оператордың деректеріне сәйкес 2024 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында Қазақстанның электр станциялары 117,9 млрд кВт*с электр энергиясын өндірді, бұл 2023 жылмен салыстырғанда 4,3%-ға (5,1 млрд кВт*с) артық.
Электр энергиясын өндіру/тұтыну теңгерімі, млрд кВт*сағ
| Электр энергиясының көрсеткіштері | 2022 | 2023 | 2024 | Δ 2024/2023, % |
|---|---|---|---|---|
| Электр энергиясын өндіру, оның ішінде: | 112,86 | 112,82 | 117,92 | 4,3 |
| Жылу электр станциялары (ЖЭС) | 88,62 | 87,36 | 88,38 | 1,1 |
| Газ турбиналы электр станциялары (ГТЭС) | 10,94 | 11,02 | 11,92 | 0,73 |
| Су электр станциялары (СЭС) | 9,19 | 8,75 | 11,22 | 22,1 |
| Жел электр станциялары (ЖелЭС) | 2,36 | 3,80 | 4,50 | 15,4 |
| Күн электр станциялары (КЭС) | 1,75 | 1,89 | 1,90 | 0,7 |
| Биогаз қондырғылары (БГҚ) | 0,04 | 0,001 | 0,01 | -127,3 |
| Электр энергиясын тұтыну | 112,94 | 115,07 | 120,00 | 4,1 |
| Сальдо-ағылу «+» тапшылық, «-» артық, оның ішінде: | 0,79 | 2,24 | 2,08 | -7,9 |
| Ресей | 0,47 | 3,62 | 3,41 | -6,0 |
| Орталық Азия | -0,40 | -1,37 | -1,33 | 3,1 |
Қазақстан Республикасының БЭЖ шартты түрде үш аймаққа бөлінген – Солтүстік, Оңтүстік және Батыс.
Қазақстан Республикасының Бірыңғай электр энергетикалық жүйесі
Солтүстік аймақта, негізгі көмір кен орындары мен гидроэнергетикалық ресурстар орналасқан жерде 2024 жылы елімізде өндірілетін электр энергиясының жалпы көлемінің 73,3% (86,5 млрд кВт*с) өндірілді. Солтүстік профициттік аймақ Оңтүстік аймақтағы электр энергиясының тапшылығын жабуда, сондай-ақ Қазақстанның экспорттық әлеуетін қамтамасыз етуде.
2024 жылы Оңтүстік аймақта электр энергиясын өндіру жалпы көлемнің 13,2% -ын (15,6 млрд кВт*с) құрады. Оңтүстік аймақтағы электр энергиясының тапшылығы Солтүстік аймақтан жеткізілімдер есебінен жабылды.
Есепті кезеңде Батыс аймақта өндірілетін электр энергиясының жалпы көлемінің 13,5% (15,9 млрд кВт*с) өндірілді. Бұл аймақтың ерекшелігі электр желілерінің Қазақстанның БЭЖ Солтүстік және Оңтүстік аймағының электр желілерімен байланысының жоқтығы болып отыр.
Жүйелік оператордың деректері бойынша ҚР электр станциялары 2024 жылдың қаңтар-желтоқсанында 117 915,4 млн кВт*с электр энергиясын өндірді, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңінен 5 092,3 млн. кВт*с немесе 4,3% артық. Өндірістің азаюы Қазақстанның БЭЖ батыс және оңтүстік аймақтарында байқалды.
2024 жылғы қаңтар-желтоқсанда Қазақстанның барлық облыстарында 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда электр энергиясы өндірісінің өсуі байқалды.
Сонымен қатар, электр энергиясы өндірісінің азаюы Ақмола және Қызылорда облыстарында байқалды.
Жүйелік оператордың мәліметінше 2024 жылдың қаңтар- желтоқсан айлары аралығында Қазақстан Республикасында электр энергиясын тұтыну 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 4 927,9 млн кВт*с немесе 4,1%-ға артқан. Мәселен, республиканың солтүстік және оңтүстік аймақтарында тұтыну тиісінше 2,4% және 5,3% артты.
2024 жылғы қаңтар-желтоқсанда 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда ірі тұтынушылар арасында электр энергиясын тұтыну 1 638,2 млн кВт*с немесе 4,5% -ға өсті. Атап айтқанда, 2024 жылғы қаңтар-желтоқсанда «Самұрық-Энерго» АҚ компанияларының электр энергиясын тұтынуы 1 656,6 млн кВт*сағатқа немесе 2023 жылмен салыстырғанда 19,6% -ға артқаны байқалды.
Қазақстан Республикасында электр энергиясын өндіру, млрд кВт*сағ
Қазақстан Республикасында электр энергиясын тұтыну, млрд кВт*сағ
2024 жылы Ресейге электр энергиясының экспорты 2023 жылмен салыстырғанда 21,2%-ға өсті. Сонымен қатар Ресейден электр энергиясы импортының айтарлықтай ұлғаюы байқалды, ол 47,3%-ға өсті.
Электр энергиясының экспорты мен импорты
2024 жылы Ресейге электр энергиясының экспорты 2023 жылмен салыстырғанда 21,2%-ға өсті. Сонымен қатар Ресейден электр энергиясы импортының айтарлықтай ұлғаюы байқалды, ол 47,3%-ға өсті.
Қазақстан Республикасының электр энергиясының экспорты/импорты кВт/сағ
| Аймақтар | 2023 | 2024 | Δ 2024/2023, % |
|---|---|---|---|
| Қазақстан экспорты: | 1,73 | 2,70 | 35,8 |
| Ресейге | 1,15 | 1,46 | 21,2 |
| Орталық Азия ЕЭО-ға | 0,57 | 1,24 | 54,0 |
| Қазақстан импорты: | 2,28 | 4,33 | 47,3 |
| Ресейден | 2,21 | 4,33 | 47,3 |
| Сальдо-ағылу «+» тапшылық, «-» артық | 0,55 | 1,63 | 66,3 |
«Самұрық-Энерго» АҚ-ның Қазақстанның электр энергиясы нарығындағы ережесі
Электр энергиясын өндіру
2024 жылғы Қазақстан Республикасы бойынша электр энергиясын жалпы өндірудегі «Самұрық-Энерго» АҚ үлесі
2024 жылы электр энергиясы нарығындағы өндіруші компаниялардың үлесі,%
| Қазақстан Республикасындағы электр энергиясын өндірушілер | Көрсеткіш |
|---|---|
| «Самұрық-Энерго» АҚ | 33,7 |
| ERG | 16,0 |
| «Орталық Азия Электр Энергетикалық Корпорациясы» АҚ | 4,9 |
| «Казцинк» ЖШС | 2,9 |
| «Қазақмыс Энерджи» ЖШС | 4,5 |
| «ККС» ЖШС | 5,3 |
| «Жамбыл МАЭС» АҚ | 2,9 |
| Басқасы | 29,8 |
Қазақстандағы электр энергиясын өндіру көлемі, млрд кВт*сағ
| Қазақстан Республикасындағы электр энергиясын өндірушілер | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|
| «Самұрық-Энерго» АҚ | 35,88 | 35,33 | 39,77 |
| ERG | 19,23 | 19,16 | 18,87 |
| «Орталық Азия Электр Энергетикалық Корпорациясы» АҚ | 5,09 | 5,59 | 5,75 |
| «Казцинк» ЖШС | 2,69 | 2,33 | 3,37 |
| «Қазақмыс Энерджи» ЖШС | 4,22 | 5,80 | 5,35 |
| «ККС» ЖШС | 6,14 | 6,10 | 6,20 |
| «Жамбыл МАЭС» АҚ | 3,65 | 3,07 | 3,44 |
ЖЭС, ЖЭО-да электр энергиясын өндіру көлемі, млн кВт*сағ
| Көрсеткіш | 2023 | 2024 |
|---|---|---|
| ЭМАЭС-1 | 22 870 | 22 544 |
| ЭМАЭС-2 | 5 659 | 6 045 |
| АлЭС (ЖЭО-1,-2,-3) | 3 955 | 3 724 |
2024 жылы электр энергиясын өндіру көлемі 39 772 млн кВт*с құрады, бұл өткен жылмен салыстырғанда 12,6% -ға немесе 4 442 млн кВт*с жоғары. Негізгі өсім «Мойнақ СЭС» АҚ бойынша 238 млн кВт*с (28,6%), «Шардара СЭС» АҚ бойынша бассейндердің сулылығының артуы себебінен 54 млн кВт*с (10%), «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС-інде жабдықтардың істен шығуына байланысты Бірыңғай сатып алушыға электр энергиясын сату көлемінің артуына байланысты «Екібастұз МАЭС-2 станциясы» АҚ бойынша 386 млн кВт*с (7%) 2024 жылы электр энергиясын өндіру көлеміне «Самұрық-Энерго» АҚ- ның 2024 жылдан бастап периметріне енгізілген электр энергиясы мен өндірісі енді.
2024 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ-ның Қазақстан Республикасының электр энергетикасы нарығындағы бәсекелестік артықшылықтары:
- өндірудің өзіндік құны төмен энергетикалық көмірдің едәуір қорлары;
- ел бойынша салыстырмалы тозу деңгейі бар жеткілікті энергетикалық қуаттар;
- мемлекеттік қолдау, сондай-ақ «Самұрық-Қазына» АҚ-дан (SKKZ) қолдау.
«Самұрық-Энерго» АҚ үшін сын-қатерлер:
- қуаттардың тозуының жоғары деңгейі;
- әлеуметтік жобаларды іске асыру кезінде салынған капиталға инвестицияларды қайтарудың жеткіліксіз деңгейі;
- борыштық жүктеменің жоғары деңгейі;
- тариф белгілеу саласындағы реттеуші орта;
- баға ұсынысын басқарудың шектеулі мүмкіндіктері;
- Екібастұз көмірінің дәстүрлі нарықтарда ауыстырылуына байланысты энергетикалық көмірді экспорттық жеткізуді шектеу, сондай-ақ көмір параметрлерінің төмендігіне байланысты басқа нарықтарда бәсекеге қабілетсіздігі;
- көмір өндіруді ұлғайту бойынша барлау жұмыстарының болмауы.
СЭС, ЖелЭС, КЭС электр энергиясын өндіру көлемі (млн кВт*сағ)
Болашақ кезеңге арналған болжам
2025 жылға арналған электр энергиясын өндіру көлемі 2024 жылғы фактіге қатысты біртіндеп өсумен болжанады. 2025 жылы электр энергиясын өндіру көлемінің 3% -ға ұлғаюы негізінен электр энергиясын тұтыну көлемінің өсуі есебінен болжанады.
Жылу энергиясын өндіру
2024 жылы жылу энергиясын өндіру көлемі 7 491 мың Гкал. құрады. Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда өсім 17% -ды құрады, өсім «Energy Solutions Center» ЖШС (Екібастұз ЖЭО) көлемін шоғырландыру периметріне қосуға байланысты болды.
Жылу энергиясын өндіру көлемдерінің өзгеру динамикасы, мың Гкал
Болашақ кезеңге арналған болжам
2025 жылға арналған жоспарда жылу энергиясын өндіру көлемі негізінен 2024 жылы «Energy Solutions Center» ЖШС-нің (Екібастұз ЖЭО) көлемі ҮҚТ қолданылған сәттен бастап 5 ай ішінде ескерілгені есебінен 2024 жылға қарағанда 10% -ға ұлғаюмен болжанады. ДДУ.
Электр энергиясын беру
«АЖК» АҚ желілері бойынша электр энергиясын беру көлемі 2024 жылы 9 259 млн кВт*с құрады, бұл 2023 жылғы фактіден 7% немесе 572 млн кВт*с жоғары.
Электр энергиясын беру динамикасы, кВт*сағ
Болашақ кезеңге арналған болжам
Электр энергиясын беру және бөлу көлемі бойынша 2025 жылы Алматы өңірінде тұтынудың болжамды өсуіне байланысты 2024 жылғы фактімен салысты- рғанда 3%-ға ұлғаяды деп күтілуде.
Электр энергиясын сату
Энергиямен жабдықтаушы ұйымның электр энергия- сын сатуының жалпы көлемі есепті кезеңде 8 737 млн кВт*с құрады, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңінен 23% -ға артық және Серіктестікке қызмет көрсету аймағын- да электр энергиясын тұтыну көлемінің ұлғаюына және электр энергетикасы саласындағы заңнаманың өзгеруі- не байланысты.
«АлматыЭнергоСбыт» ЖШС
| Атауы | Факт 2023 | Факт 2024 | Ауытқулар | Δ 2024/2023, % |
|---|---|---|---|---|
| Тұтынушылар саны, оның ішінде: | 929 929 | 987 583 | 57 654 | 106% |
| Халқы | 891 214 | 943 134 | 51 920 | 105% |
| Заңды тұлғалар | 38 715 | 44 449 | 5 734 | 114% |
| Сату көлемі, млн кВт*с | 7 086 | 8 736 | 1 650 | 123% |
Болашақ кезеңге арналған болжам:
«АлматыЭнергоСбыт» ЖШС-інің қызмет көрсету аймағында электр энергиясын тұтынудың болжамды өсуіне байланысты 2025 жылға арналған болжамда электр энергиясын сату көлемі 2024 жылдың нақты деңгейінен 3%-ға артады.
Қазақстан Республикасында ЖЭК дамыту
Жаңартылатын электр энергетикасы инвестициялар үшін ең перспективалы бағыттардың бірі болып табылады. Соңғы жылдары осы сектордың айтарлықтай өсуіне қарамастан – 2014 жылдан бастап Қазақстан Республикасында ЖЭК объектілерінің белгіленген қуаты 17 еседен астам ұлғайды – абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштерде елдегі күн және жел генерациясының үлесі бұрынғысынша басқа дамыған және дамушы мемлекеттерден едәуір артта қалып отыр.
ҚР Энергетика министрлігінің деректеріне сәйкес 2025 жылдың 1 қаңтарына Қазақстанда жалпы қуаты 3 032 МВт-қа жуық 153 ЖЭК нысаны пайдаланылуда, олар елдегі электр энергиясының жалпы көлемінің 6,4% -ын қамтамасыз етуде. Есепті кезеңде күн және жел электр станцияларын, сондай-ақ шағын СЭС пайдалану арқылы электр энергиясын өндірудің өсуі байқалды. Жалпы, 2024 жылы ЖЭК нысандары (КЭС, ЖелЭС, БГС, шағын СЭС) 7,5 млрд кВт*с электр энергиясын өндірді, бұл 2023 жылға қарағанда 12,5% -ға артық.
2024 жылы Қазақстанда 163,5 МВт болатын 8 жаңа ЖЭК нысаны пайдалануға берілді. 2014 жылы еліміз бойынша пайдаланылатын ЖЭК объектілерінің белгіленген қуаты 177,52 МВт құрады, ал 2024 жылы – 3 032 МВт-тан асты.
«Самұрық-Энерго» АҚ ЖЭК объектілерінің (КЭС, ЖелЭС және шағын СЭС) электр энергиясын өндіруі 2024 жылғы қаңтар-желтоқсанда 578 млн кВт*с құрады, бұл ҚР-да өндірілетін ЖЭК электр энергиясының жалпы үлесінің 7,7% сәйкес келеді.
Қазақстанның электр энергиясы нарығындағы ЖЭК электр энергиясын өндіру үлесі,%
Қазақстандағы «Самұрық-Энерго» АҚ ЖЭК электр энергиясын өндіру үлесі,%
«Самұрық-Энерго» АҚ ЖЭК объектілерінің электр энергиясын өндіруі, млн кВт/сағ
| «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы | Орнатылды қуаты, МВт | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|
| «АлЭС» АҚ, шағын СЭС каскады | 43,7 | 169,5 | 192,2 |
| «Samruk-Green Energy» ЖШС, КЭС | 3,4 | 5,6 | 5,42 |
| «Samruk-Green Energy» ЖШС, Шелек ЖелЭС | 5 | 16,1 | 15,8 |
| «Бірінші жел электр станциясы» ЖШС, ЖелЭС | 45 | 142,6 | 137,4 |
| «Энергия Семиречья» ЖШС, Шелек ЖелЭС | 60 | 220,8 | 227,3 |
| Барлығы | 157,1 | 554,6 | 578 |
СЭС, ЖелЭС, КЭС-терде электр энергиясын өндіру көлемі, млн кВт*сағ
| Көрсеткіш | 2023 | 2024 |
|---|---|---|
| Мойнақ СЭС | 832 | 1 071 |
| Қапшағай СЭС | 930 | 1 280 |
| Алматы СЭС каскады | 170 | 192 |
| Шардара СЭС | 529 | 583 |
| Өскемен СЭС | 1 46612 | 1 891 |
| Шүлбі СЭС | 1 632 | 2 057 |
| БЖЭС | 142 | 137 |
| Samruk-Green Energy | 22 | 21 |
| «Энергия Семиречья» ЖШС | 220 | 227 |
12 2023 ж. «Самұрық-Энерго» АҚ жиынтық өндірісінде ӨСЭС пен ШСЭС есепке алынбайды, өйткені олар компанияның периметріне 2024 жылдан бастап кірді.
Қуат нарығы
В КҚазақстанда электр энергиясы нарығымен қатар 2019 жылы іске қосылған электр қуаты нарығы жұмыс істейді. Оның негізгі мақсаты – қолданыстағы қуаттарды қолдау және жаңа қуаттарды құру үшін инвестициялар тарту, сондай-ақ елдегі электр энергиясының сұранысы мен ұсынысы арасындағы теңгерімді қамтамасыз ету. Қуат нарығы сондай-ақ ЖЭК пайдалануды және энергетикалық жүйе жұмысының тиімділігін арттыруды ынталандырады.
2024 жылы электр станциялары «ЭҚРҚО» АҚ сауда алаңында өткізілетін электр қуаты нарығындағы сауда- саттыққа қатысты.
2024 жылғы 27 қарашада өткізілген орталықтандырылған сауда-саттық қорытындылары бойынша «Самұрық-Энерго» АҚ электр станциялары 1 165 мың теңге/МВт*ай бағасымен қуаттылығы 3 594 МВт өткізді. Атап айтқанда:
- «МАЭС-1» ЖШС – 1 390 МВт
- «ЕМАЭСС-2» АҚ – 877 МВт;
- «АлЭС» АҚ – 421 МВт.
Заңнамаға13 сәйкес «Мойнақ СЭС» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ үшін 2022 жылы қуаттылыққа жеке тарифтер белгіленді. «Шардара СЭС» АҚ үшін қуат көлемі 61 МВт, «Мойнақ СЭС» АҚ үшін 298 МВт құрады. Бұл тарифтер кәсіпорындарға электр станциясын («МСЭС» АҚ) салу, жабдықтарды жаңғырту («ШарСЭС» АҚ) үшін пайдаланылған қарыз қаражатын қайтаруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
13 2019 жылғы 3 сәуірдегі № 243-VI «ҚР кейбір заңнамалық актілеріне арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар, инвестициялар тарту, экспортты дамыту және ілгерілету, сондай-ақ әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы.
Қазақстанның көмір нарығы
Қазақстанның энергетикалық көмір нарығы бөл- шектенгендігімен ерекшеленеді. Мәселен, не- гізгі ірі ойыншылар – «Богатырь Көмір» ЖШС («Самұрық – Энерго» АҚ және «РУСАЛ» БК), «ЕЭК» АҚ және «Шұбаркөл Көмір» АҚ («ERG»), «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС, «Қаражыра» АҚ болып табы- лады.
Ұлттық статистика бюросының мәліметінше 2024 жылдың қаңтар-желтоқсан айларында Қазақстан- ның көмір өндіруші кәсіпорындары 108,46 млн тонна тас көмір өндірді, бұл 2023 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 3,8%-ға аз.
Көмір өндіру, млн тонна
| Көрсеткіштер | 2022 | 2023 | 2024 | Δ 2024/2023, % |
|---|---|---|---|---|
| Павлодар облысы | 68,39 | 69,48 | 67,01 | -3,6 |
| Қарағанды облысы | 34,28 | 33,58 | 32,36 | -3,6 |
| Шығыс Қазақстан облысы | 8,83 | 7,99 | 20,00 | 614,3 |
| Жиыны | 113,93 | 112,74 | 108,46 | -3,8 |
Есепті кезеңнің қорытындысы бойынша «Богатырь Көмір» ЖШС 42,68 млн тонна көмір өндірді, бұл 2023 жылға қарағанда 0,6%-ға аз. Бұл ретте 2024 жылдың қо- рытындысы бойынша компанияның өндірістегі үлесі ҚР жалпы көмір өндіру көлемінің 38,1%-ын және Екібастұз көмір бассейнінде (Павлодар облысы) өндірілетін көмір көлемінің 66,8% -ын құрады.
Көмір өндіруші компаниялар
2024 жылы ашу коэффициенті 0,94 м ³/тоннаны, 2023 жылы 0,84 м³/тоннаны құрады.
«Богатырь Көмір» ЖШС көмір өндіруі, мың тонна
Болашақ кезеңге арналған болжам:
2025 жылға арналған болжамда көмірді өткізу көлемі 2 003 мың тоннаға немесе 2024 жылдың нақты көрсеткіштерімен салыстырғанда 4,7%-ға ұлғаяды. Өсу энергия өндіруші ұйымдар тарапынан сұраныстың ұлғаюына байланысты.
Көмірдің ірі тұтынушылары – «Богатырь Көмір» ЖШС, сондай-ақ Астана, Алматы, Қарағанды, Петропавл, Павлодар, Степногорск қалаларының энергия жүйелері, Екібастұз қалалары, Екібастұз МАЭС-1, МАЭС-2. Көмірді сатып алушылар, оның ішінде электр станциялары көмірді Екібастұз станциясынан («Богатырь Көмір» ЖШС) межелі жерге дейін тасымалдауды дербес ұйымдастырып, төледі. Тасымалдау шарты вагон иелерін (операторларды) тартатын экспедиторлармен жасалды.
Ауылдық жерлерде орналасқан шағын қазандықтар үшін екібастұз көмірі паспорттық (стандартты) отын болып табылады. Коммуналдық-тұрмыстық көмірді жөнелту биржалық мәмілелердің қорытындысы бойынша теміржол көлігімен де, автомобиль көлігімен де жүзеге асырылды.
Тұтынушыларға көмірді өткізу көлемі, млн тонна
| Облыс | 2022 | 2023 | 2024 |
|---|---|---|---|
| «АлЭС» АҚ | 3,00 | 3,16 | 3,21 |
| «Қарағанды Энергоорталық» ЖШС | 2,31 | 2,56 | 2,57 |
| «Астана-Энергия» АҚ | 3,96 | 3,65 | 3,63 |
| «Павлодарэнерго» АҚ ПЖЭО-2, 3 | 2,83 | 2,90 | 3,07 |
| «Степногорск ЖЭО» ЖШС | 0,80 | 0,71 | 0,70 |
| «ЭМАЭС-1» ЖШС | 13,10 | 13,39 | 13,28 |
| «ЭМАЭС-2 станциясы» АҚ | 3,30 | 3,59 | 3,65 |
| «Bassel Group LLS» ЖШС | 0,48 | 0,46 | 0,33 |
| «СевКазЭнерго» АҚ | 1,44 | 2,11 | 2,17 |
| «Екібастұзтеплоэнерго» ЖШС | 0,52 | 0,45 | 0,54 |
| «Көкш. Жылу» ШҚК, МКК | 0,32 | 0,36 | 0,32 |
| Комбыт | 0,19 | 0,17 | 0,16 |
| ҚР ішкі нарығына барлығы | 32,32 | 32,72 | 33,68 |
| Рефтинск МАЭС | 10,08 | 9,77 | 9,31 |
| РФ-ға экспортқа барлығы | 10,08 | 9,77 | 9,31 |
Көмірді өткізудің орташа өлшенген бағасы, теңге/тонна
| Атауы | 2021 факт | 2022 факт | 2023 факт | 2024 факт | 2025 болжам |
|---|---|---|---|---|---|
| «Богатырь Көмір» ЖШС | 2 292 | 2 669 | 3 084 | 3 215 | 4 168 |
«Богатырь Көмір» ЖШС көмір сату бағасын тұтынушылардың 3 тобы үшін ҚР тұтынушылары үшін дербес прейскурант бекітеді (ҚТЖ жанасу станциясындағы энергетика, көмір жинау станциясындағы энергетика, коммуналдық-тұрмыстық қажеттіліктер).
Тариф саясаты
«Самұрық-Энерго» АҚ Компаниялар тобының еншілес компанияларының және оның табиғи монополия субъектілері, бәсекелестік және қоғамдық маңызы бар нарықтар субъектілері болып табылатын бірлескен кәсіпорындарының операциялық қызметі «Электр энергетикасы туралы», «Табиғи монополиялар туралы», «Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы» ҚР Заңдарымен және ҚР Кәсіпкерлік Кодексімен реттеледі. Тарифтік реттеу энергия компаниялары қызметінің түріне қарай ҚР Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитетінің (Комитет) немесе салалық министрліктің - Энергетика министрлігінің (ЭМ) құзыретіне жатады.
Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2020 жылғы 22 мамырдағы № 205 бұйрығымен «Электр энергиясының шекті тарифтерін бекіту кезінде ескерілетін тіркелген пайданы, сондай-ақ теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтерін бекіту кезінде ескерілетін теңгерімге тіркелген пайданы айқындау әдістемесі» бекітілді.
2014 жылы қабылданған Қазақстанның отын- энергетика кешенін (ОЭК) дамытудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасы негізінде 2019 жылдан бастап саланы инвестициялардың жеткілікті деңгейімен қамтамасыз етудің тиімді тетігі ретінде Қуат нарығы енгізілді, бұл нарыққа ұзақ мерзімді перспективада қолайлы әсер етеді.
2019 жылдан бастап қуат нарығын енгізуді ескере отырып, энергия өндіруші ұйымдар үшін келесілер қалыптастырылды:
- инвестициялық жобаларға арналған шығындарды және негізгі борышты өтеуді қамтитын қуатқа арналған шекті тарифтер (инвестициялық жобаларды іске асыру үшін тартылатын кредиттік қаражат бойынша).
- электр энергиясын өндіруге жұмсалатын шығындарды және пайда нормасын қамтитын электр энергиясына арналған шекті тарифтер. Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2021 жылғы 11 наурыздағы № 76 бұйрығымен «Электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін пайда нормасын, сондай-ақ теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тарифтерді бекіту кезінде ескерілетін теңгерімге тіркелген пайданы айқындау әдістемесін» бекіту туралы 2020 жылғы 22 мамырдағы № 205 бұйрыққа түзетулер енгізілді.
2023 жылғы 1 шілдеден бастап ҚР-да электр энергиясын орталықтандырылған сатып алуды көздейтін Бірыңғай Сатып алушы моделі іске қосылды және нақты уақыт режимінде электр энергиясының теңгерімдеуші нарығы енгізілді (2023 жылғы 1 шілдеге дейін имитациялық режимде жұмыс істеді).
Энергия беруші компаниялар (ЭЖО) үшін электр энергиясын беруге және бөлуге, жылу энергиясын өндіруге арналған тарифтерді және энергиямен жабдықтауға арналған тарифтерді Экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу және бәсекелестікті қорғау комитеті реттейді. Комитет реттеу мен бақылауды заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілерге қатаң сәйкестікте жүзеге асырады.
Тарифтер бойынша шешiмдер әлеуметтiк және саяси мәселелердiң ықпалына елеулi дәрежеде ұшырайды. ҚР Үкіметінің экономикалық, әлеуметтік және өзге де саясаттарының «Самұрық-Энерго» АҚ Компаниялар тобының операциялық қызметіне елеулі әсері болуы мүмкін.
Электр энергиясын бірыңғай сатып алушы тетігінің және электр энергиясының теңгерімдеуші нарығының базасында электр энергиясы нарығының жаңа моделіне көшу нақты уақыт режимінде жүзеге асырылады. Электр энергиясының теңгерімдеуші нарығын енгізумен электр энергиясын сатып алудың барлық көлемі бірыңғай сатып алушыдан жүзеге асырылады.
2024 жылы түпкілікті тұтынушылар үшін электр энергиясының тарифі келесілерді ескерумен қалыптастырылады:
- бірыңғай сатып алушыдан электр энергиясын сатып алу;
- Ұлттық желі бойынша электр энергиясын беру/ пайдалану бағасы;
- ТЭК желілері бойынша беру және бөлу бағалары;
- реттеу, теңгерімдеу және диспетчерлеу жөніндегі қызметтердің құны;
- электр қуатының дайындығын қамтамасыз ету жөніндегі қызметтердің құны.
Электр энергиясын өндіруге орташа өлшенген тарифтер (ҚҚС-сыз)
| ЕТҰ атауы | 2022 Факт14 | 2023 Факт15 | 2024 Факт16 | 2025 Болжам |
|---|---|---|---|---|
| «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС | 8,06 | 8,00 | 9,18 | 10,50 |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | 7,44 | 7,59 | 8,12 | 9,09 |
| ҚР тарифі | 7,44 | 7,59 | 8,12 | 9,09 |
| қуатқа арналған тариф, мың теңге/МВт*ай | 590 | 590 | 1 049 | 1 165 |
| қуатқа жеке тарифі, мың теңге/МВт*ай | — | — | — | 1 199 |
| «Екібастұз МАЭС-2 станциясы» АҚ | 11,39 | 11,46 | 13,65 | 17,92 |
| экспорт тарифі, теңге/кВт*с | 13,76 | 13,76 | — | — |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | 10,17 | 10,27 | 11,76 | 15,75 |
| қуат тарифі, мың теңге/МВт*ай | 590 | 590 | 1 020 | 1 160 |
| «Алматы Электр Станциялары» АҚ | 14,05 | 15,52 | 20,38 | 22,99 |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | 12,27 | 13,79 | 17,81 | 20,29 |
| қуаттың орташа өлшенген тарифі, мың теңге/МВт*ай | 796 | 809 | 1 180 | 1 160 |
| қуатқа арналған тариф, мың теңге/МВт*ай | 590 | 590 | 1 062 | 1 160 |
| қуатқа жеке тарифі, мың теңге/МВт*ай | 3 139 | 3 139 | 2 479 | — |
| «Мойнақ СЭС» АҚ | 21,69 | 23,51 | 21,59 | 24,05 |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | 12,92 | 13,65 | 14,08 | 13,77 |
| қуат тарифі, мың теңге/МВт*ай | 2 564 | 2 564 | 2 564 | 2 564 |
| «Шардара СЭС» АҚ | 16,03 | 16,33 | 14,69 | 15,53 |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | 10,79 | 11,77 | 9,84 | 9,82 |
| қуат тарифі, мың теңге/МВт*ай | 3 868 | 3 868 | 3 868 | 3 868 |
| «Өскемен ЖЭО» ЖШС | — | — | 5,79 | 6,85 |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | — | — | 3,57 | 4,19 |
| қуат тарифі, мың теңге/МВт*ай | — | — | 1 060 | 1 160 |
| «Шүлбі СЭС» ЖШС | — | — | 8,15 | 9,56 |
| электр энергиясына тариф, теңге/кВт*с | — | — | 4,55 | 4,93 |
| қуат тарифі, мың теңге/МВт*ай | — | — | 1 060 | 1 160 |
| «Samruk-Green Energy» ЖШС, теңге/кВт*с17 | 20,94 | 23,54 | 27,63 | 30,76 |
| «Бірінші жел электр станциясы» ЖШС | 36,84 | 43,36 | 48,47 | 52,35 |
| «Энергия Семиречья» ЖШС, үлесі 25% | 22,68 | 24,65 | 28,17 | 31,58 |
ҚР Энергетика министрінің 23.10.2023 жылғы № 376 бұйрығымен электр қуатының дайындығын ұстап тұру жөніндегі қызметтерге шекті тарифтер 1065 мың теңге/МВт*ай, 2025 жылы – 1 170 мың теңге/МВт*ай болып белгіленген18.
14 Электр энергиясының тарифі шекті тарифтен және ЖЭК үстемесінен тұрады.
15 Электр энергиясының тарифі 2023 жылғы 1 шілдеге дейін шекті тарифтен және ЖЭК өтпелі үстемесінен, сондай-ақ 2023 жылғы 1 шілдеден бастап шекті тариф пен тарифтен орташа алынған болып табылады.
16 Электр энергиясының тарифі шекті тарифтен және ЭТН тарифінен тұрады.
17 «Samruk-Green Energy» ЖШС электр энергиясының тарифі төрт ЖЭК станциясының орташа өлшемді тарифі болып табылады.
18 ҚР Энергетика министрінің м.а. 2024 жылғы 19 қарашадағы № 407 бұйрығы.
Тарифтердің шығынсыздығына қол жеткізу үшін өндірістік шығыстардың күтілетін өсуіне (персонал санының ұлғаюы, отынға жұмсалатын шығыстардың өсуі және т.б.) байланысты 2024 жылдан бастап ЭЖҰ электр энергиясына шекті тарифті бекіту ережелеріне сәйкес шекті тарифті түзетуге өтінім берді19. Өтінім 2023 жылдың 1 қыркүйегіне дейін берілді. Нәтижесінде, 2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енетін электр энергиясының жаңа шекті тарифтері бекітілді20.
19 ҚР Энергетика министрінің 27.02.2015 ж. бұйрығы.
20 ЭМ 2023 жылғы 28 желтоқсандағы № 479 бұйрығы.
Осылайша, 2024 жыл ішінде ЭЖҰ үшін электр энергиясына мынадай шекті тарифтер қолданылды (теңге/кВт*с, ҚҚС-сыз):
| ЭЖҰ атауы | 01.01.2024 ж. бекітілген тариф | 01.11.2024 ж. бекітілген тариф | Ауытқу % | 01.02.2025 ж. бекітілген тариф | Ауытқу, % |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4=3/2 | 5 | 6=5/3 |
| «ЕМАЭС-1» ЖШС | 8,05 | 8,27 | 3% | 9,50 | 15% |
| «ЕМАЭС-2» | 13,17 | 13,17 | 0% | 15,67 | 19% |
| «АлЭС» АҚ | 17,82 | 17,82 | 0% | 20,93 | 17% |
| «ШСЭС АЭС» ЖШС | 4,14 | 4,14 | 0% | 5,04 | 22% |
| «ӨСЭС АЭС» ЖШС | 3,44 | 3,44 | 0% | 4,29 | 25% |
| «ШарСЭС» АҚ | 9,82 | 9,82 | 0% | 9,82 | 0% |
| «МСЭС» АҚ | 12,77 | 12,77 | 0% | 12,77 | 0% |
Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2025 жылғы 27 қаңтардағы (№ 42-н/қ) бұйрығымен 2025 жылғы 1 ақпаннан бастап қолданысқа енгізіле отырып, ЭЖҰ электр энергиясының шекті тарифтері бекітілді.
2020 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігімен ауқымды инвестициялық жобаларды жүзеге асыратын станциялар – «Мойнақ СЭС» АҚ, «Шардара СЭС» АҚ, «Алматы Электр Станциялары» АҚ және «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС үшін инвестициялық тарифтерді бекіту бойынша жұмыс жүргізілуде.
Жасалған инвестициялық келісімдердің параметрлері, мың теңге/МВт*ай
| ЭЖҰ атауы | Көлем | Жеке тариф (ҚҚС есепінсіз) | Кезең |
|---|---|---|---|
| «Алматы Электр Станциялары» АҚ | 69,5 МВт | 4 168,60 | 2020–2024 жж. |
| «Мойнақ СЭС» АҚ | 298 МВт | 2 563,67 | 2020–2026 жж. |
| «Шардара СЭС» АҚ | 61 МВт | 4 069,3 | 2020–2028 жж. |
2021 жылғы 28 желтоқсанда «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС ҚР ЭМ-мен 2025-2031 жж. 476,6 МВт қызмет көлеміне есептеумен № 1 энергия блогын қалпына келтіру жобасы бойынша 1 199 мың теңге/МВт*ай мөлшерінде тариф белгілей отырып, жаңғыртуға, реконструкциялауға, кеңейтуге және жаңартуға инвестициялық келісім жасасты.
2024 жыл ішінде № 3 және № 4 энергия блоктарын салу үшін Инвестициялық бағдарламаларды іріктеу ережелеріндегі өзгерістерді ескере отырып, 2028 жылдың қыркүйегіне дейін № 3 энергия блогы бойынша және 2030 жылдың қыркүйегіне дейін № 4 энергия блогы бойынша аяқталу мерзімдерін нақтылаумен жеке тарифтерге өтінімдер берілді. Нарық кеңесінің төралқасы жаңартылған өтінімдерді мақұлдап, оларды ҚР ЭМ-ге жолдады. ҚР ЭМ-мен инвестицияларды қайтару мерзімі 10 жыл болатын № 3 энергоблокты іске асыруға №41 Инвестициялық келісімге қол қойылды ( 2028 ж. 4 т. – 2038 ж. – 3т.). № 4 энергоблок бойынша келісімге қол қою қуат нарығындағы лимиттерді ұлғайту мәселесі шешілгенге дейін кейінге қалдырылды. «ЖЭК қолдау жөніндегі есеп айырысу- қаржы орталығы» ЖШС-мен қуат әзірлігін қолдау бойынша қызметтерді сатып алу туралы шарт жасасу үшін корпоративтік рәсімдер аяқталды. «Есеп айырысу қаржы орталығы» ЖШС-мен 3-ші энергоблоктың электр қуатының әзірлігін қолдау бойынша қызметтерді сатып алу туралы шартқа қол қойылды.
Жылу энергиясын өндіру тарифтері, теңге/Гкал (ҚҚС-сыз)21
| Атауы | 2022 факт | 2023 факт | 2024 факт | 2025 болжам |
|---|---|---|---|---|
| «Алматы электр станциялары» АҚ | 3 782 | 4 215 | 5 195 | 5 394 |
| «Екібастұз МАЭС-2 станциясы» АҚ | 812 | 874 | 902 | 929 |
| «Екібастұз МАЭС-1» ЖШС | 221 | 189 | 183 | 178 |
| «Energy Solutions Center» ЖШС (Екібастұз ЖЭО) | - | - | 6 018 | 6 654 |
21 Жылу энергиясына тарифтер орташа жылдық болып табылады.
Табиғи монополия субъектісі үшін заңнамада жылу энергиясын өндіретін ұйымдар үшін тарифтердің ұзақ мерзімді (5 + жыл) шекті деңгейлерін оларға инвестициялық құрауышты және шығындарды жыл сайынғы индекстеуді енгізе отырып бекітуді көздейді. Шекті тарифтерді Комитет бекітеді. Алайда, тарифтерді ұлғайту ТМС бастамасы бойынша жылына бір реттен жиі емес жүргізіледі және станция шығындарының объективті себептермен өсуі жағдайларында тарифтерді ұлғайтпай сақтау тәуекелдері бар.
Жылу энергиясы бағасының әлеуметтік маңыздылығына байланысты ТМРК жылу энергиясы тарифтерінің өсуін тежеудің мемлекеттік саясатын іске асырып, бұл жылу энергиясын өндіру жөніндегі қызметтің шығындылығына әкеледі.
2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап «АлЭС» АҚ- ның жылу энергиясына тарифі 4 003,36 теңге/ Гкал құрады. ТМРКД жұмыс істеу нәтижесінде стратегиялық тауарлар (көмір, мазут) бағасының өсуін және орташа айлық жалақының өсуін ескере отырып, жылу энергиясына жаңа тарифтер бекітілді:
- 01.08.2023 жылдан бастап – 4 550,44 теңге/Гкал, алдыңғы тарифке қарағанда өсім – 13,7%;
- 01.01.2024 жылдан бастап – 5 063,54 теңге/Гкал, 2023 жылғы тарифке қарағанда өсім - 26,5%;
- 01.09.2024 жылдан бастап – 5 412,67 теңге/Гкал, 2023 жылғы тарифке қатысты өсім – 36,8% (2024 жылы орташа жылдық тариф 5 195 теңге/Гкал құрады);
- 01.01.2025 жылдан бастап – 5 394,18 теңге/Гкал.
2025 жылы «Алматы Электр Станциялары» АҚ және Компания жылу бойынша шығынсыз қызметті қамтамасыз ету жөніндегі ТМРКД одан әрі жұмыс жүргізуді жоспарлап отыр.
Электр энергиясын беру қызметтерінің тарифтері, теңге/кВт*с (ҚҚС-сыз)
| Атауы | 2022 факт | 2023 факт | 2024 факт | 2025 болжам |
|---|---|---|---|---|
| «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ | 6,58 | 7,68 | 9,95 | 10,6 |
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитеті Алматы қаласы бойынша департаментінің 2024 жылғы 25 шілдедегі № 64-НҚ және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитеті Алматы облысы бойынша департаментінің 2024 жылғы 26 шілдедегі №92-НҚ Бірлескен бұйрығымен «2021-2025 жылдарға арналған электр энергиясын жеткізу жөніндегі» «Алатау Жарық Компаниясы» акционерлік қоғамының Реттеліп көрсетілетін қызметіне тарифтер мен тарифтік сметаның шекті деңгейлерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитеті Алматы қаласы бойынша департаментінің 2020 жылғы 6 қарашадағы № 126-НҚ және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитеті Алматы облысы бойынша департаментінің 2020 жылғы 6 қарашадағы № 154-НҚ Бірлескен бұйрығына өзгерістер енгізілді.
«Табиғи монополиялар туралы» ҚР Заңының 22-бабының 1-тармағына сәйкес «Инвестицияларға айырбастау тарифі» бағдарламасын іске асыру шеңберінде «АЖК » АҚ берген өтініміне байланысты мынадай негіздер бойынша өзгерістер енгізілді:
- стратегиялық тауарлар (электр энергиясы) құнының өзгеруі;
- мемлекеттік бағдарламаларды, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарын іске асыруға байланысты бекітілген инвестициялық бағдарламаны өзгерту;
- ұсынылатын реттеліп көрсетілетін қызметтер көлемін ұлғайту;
- табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуы кезінде технологиялық циклде пайдаланылатын мүлікті теңгерімге және (немесе) сенімгерлік басқаруға алу;
- бір жылғы статистика деректері бойынша қалыптасқан өңірдегі (қаладағы) экономикалық қызмет түрлері бойынша бір қызметкердің орташа айлық атаулы жалақысының өзгеруі.
Енгізілген өзгерістерге байланысты 2024- 2025 жылдарға арналған реттеліп көрсетілетін қызметтерге «АЖК» АҚ тарифтерінің шекті деңгейлері бекітілді:
- 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап – 8,87 теңге/кВт*с (ҚҚС-сыз);
- 2024 жылғы 1 тамыздан бастап – 11,4 теңге/кВт*с (ҚҚС-сыз) (2024 жылы беруге арналған орташа жылдық тариф 9,95 теңге/кВт*с-ты құрады);
- 2025 жылға – 10,6 теңге/кВт*с (ҚҚС-сыз).
ЭЖҰ электр энергиясын сату тарифтері, теңге/кВт*с (ҚҚС-сыз)
| Атауы | 2022 факт | 2023 факт | 2024 факт | 2025 болжам |
|---|---|---|---|---|
| «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС | 20,09 | 23,64 | 28,03 | - |
| «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ - «Энергосбыт» | - | - | - | 34,14 |
2023 жылғы желтоқсанда жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде ҚР Ұлттық экономика министрінің 2023 жылғы 22 желтоқсандағы № 276 бұйрығымен «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС энергиямен жабдықтаушы ұйымдар үшін атаулы қолдау алушылар тізіміне енгізілді. Нәтижесінде, Бірыңғай сатып алушыдан электр энергиясын сатып алу бағасы 13,00 теңге/кВт*с құрады, бұл «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС 2024 жылы тарифтік сметада қарастырылған және Бірыңғай сатып алушыда іс жүзінде қалыптасқан электр энергиясы бағасының айырмашылығынан шығындарды болдырмауға мүмкіндік берді.
2024 жылдың 10 қазанында Алматы қаласында және Алматы облысында 2024 жылдың 15 қазанынан бастап қолданысқа енгізіле отырып, 29,04 теңге/ кВт*с (өсім 3,7%) мөлшерінде «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС шекті бағасы бекітілді.
«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жылу энергетикасы, электр энергетикасы және реттеліп көрсетілетін қызметтер мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2024 жылғы 31 желтоқсандағы Заңымен Қазақстан Республикасының «Электр энергетикасы туралы» заңына енгізілген өзгерістерге байланысты «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап энергиямен жабдықтаушы ұйым ретінде өз қызметін тоқтатты және «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ - «Энергосбыт» АҚ Филиалы ретінде «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ өңірлік энергия беруші компаниясына қосылу жолымен қайта ұйымдастырылды.
Табиғи монополияларды реттеу жөніндегі комитеттердің Алматы қаласы және Алматы облысы бойынша департаменттерімен бұрын келісілген «АлматыЭнергоСбыт» ЖШС тарифтері «Алатау Жарық Компаниясы» АҚ үшін ауыспалы болып табылады және 2025 жылдың 01 қаңтарынан бастап қолданылады.
«АЖК» АҚ 2025 жылы бірыңғай сатып алушыдан электр энергиясын сатып алу тарифтерінің көтерілуін және басқа да шығындарды ескере отырып, электр энергиясын өткізу тарифін қайта қарауды жоспарлап отыр.
