Жеткізілімдердің тұрақты тізбегі және сатып алу қызметінің саясаты

Басқару тәсілі

Энергетикалық жүйені цифрлық революциямен қатар трансформациялау жұмысты ұйымдастыруда, сондай- ақ тауарлар мен қызметтерді жеткізу тәсілдерінде өзгерістерге әкеледі. Бұл сонымен қатар жеткізушілер Компанияның барлық қызмет салаларында тұрақты дамуға жетуде негізгі серіктестерге айналатынын білдіреді.

«Самұрық-Энерго» АҚ жеткізушілерден қолданыстағы заңдар мен рұқсаттарды сақтауды ғана емес, сондай- ақ корпоративтік басқару, этика, адам құқықтары, денсаулық сақтау, қауіпсіздік және қоршаған орта саласындағы үздік тәжірибелерді ұстануды талап етеді. Бұл қағидаттар Қоғамның стратегиясына, сондай-ақ оның Компанияның мінез-құлық кодексіне және нормативтік талаптарды сақтаудың жаһандық бағдарламаларына сәйкес келеді.

Сатып алу қызметінің қағидаттары:

• Қаражатты оңтайлы және тиімді жұмсау;
• Жеткізушілердің коммерциялық құпияға құқықтарын және/немесе заңды мүдделерін сақтай отырып, ашықтық пен ашықтық (тендер қорытындыларын шығарғанға дейін);
• Адал бәсеке және қатысушылар арасында сөз байласуға жол бермеу;
• Сатып алуға қатысушылардың жауапкершілігі;
• Сыбайлас жемқорлық көріністеріне жол бермеу;
• Отандық тауар өндірушілерді қолдау – Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес келген жағдайда қазақстандық өнім берушілерден сатып алудың басымдығы;
• Инновациялық және жоғары технологиялық тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алу;
• Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, сатып алуды өткізу рәсіміне қатысу үшін өнім берушілерге тең мүмкіндіктер беру;
• Зияткерлік меншік құқықтарын сақтау.

Компанияның сатып алу қызметін реттейтін құжаттар:

• «Квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерін сатып алу туралы» ҚР Заңы³¹;
• «Самұрық-Қазына» АҚ және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы меншік немесе сенімгерлік басқару құқығында «Самұрық-Қазына» АҚ-қа тікелей немесе жанама түрде тиесілі заңды тұлғаларды сатып алу жүргізу тәртібі32 (бұдан әрі – Тәртіп).

Сатып алу рәсімдерін басқару

Сатып алу жөніндегі уәкілетті орган олардың ашықтығы мен тиімділігін қамтамасыз ете отырып, сатып алу процестерін тұрақты жетілдіруді жүзеге асырады. Өнім берушілермен және әлеуетті өнім берушілермен өзара қарым- қатынас «Квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерін сатып алу туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен және Сатып алуды жүзеге асыру тәртібімен реттеледі. Шарт жасалғаннан кейін тараптар азаматтық заңнама нормаларын және келісімшарт талаптарын басшылыққа алады.

Тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің (ТЖҚ) сапасына қойылатын барлық талаптар техникалық ерекшелікте және шартта белгіленеді. Шарттар міндетті түрде елішілік құндылық үлесі бойынша есептілікті, айыппұл санкцияларын және өзге де есептерді беруді көздейді.

Сметалық, жобалау алдындағы немесе жобалау- сметалық құжаттама көзделген құрылыс-монтаж жұмыстарын сатып алуға арналған шарттарда өнім берушілер мен қосалқы мердігерлер қажетті материалдарды тауар өндірушілерден және жаңа өндірістерді құру жөніндегі жобаларды іске асыратын ұйымдардан сатып алуға міндетті. Сатып алу «Самұрық-Қазына» АҚ сатып алу веб-порталында (zakup.sk.kz) орналастырылған коммерциялық ұсыныстар негізінде жүзеге асырылады. Бұл портал сатып алу туралы ақпаратқа ашық қолжетімділікті қамтамасыз етеді және жеткізушілер арасында адал бәсекелестікті дамытуға ықпал етеді.

Импорт алмастыру

Мемлекет басшысы мен Қазақстан Республикасының Үкіметі алға қойған ұлттық экономиканы дамытуды ынталандыру жөніндегі стратегиялық міндеттерді орындау мақсатында «Самұрық-Қазына» АҚ өнеркәсіптің қайта өңдеу салаларында бәсекеге қабілетті жаңа отандық өндірістерді құру бойынша белсенді жұмыс істеуде.

Осы мақсатты іске асыру үшін Қор компаниялар тобы үнемі сатып алатын тауарлар импортын орынбасарлауға бағытталған жаңа өндірістерді құруға (импортты алмастыруға) жәрдемдесу бағдарламасын іске асырады.

Бағдарлама тауарларды сатып алуға офтейк- келісімшарттар жасауды қамтиды. Бағдарламаны жүзеге асыру аясында 2024 жылы «Самұрық-Энерго» АҚ компаниялар тобы үшін жалпы сомасы 10,2 млрд теңгеден астам 41 офтэйк-келісімшарт жасалды.

Сатып алуды санатты басқару

Сатып алу санаттарын басқару процесі иеленудің жиынтық құнын төмендетуді қамтамасыз ете отырып, сатып алу қызметін оңтайландыруға бағытталған – сатып алу сатысында ғана емес, бүкіл өмірлік цикл бойы ТЖҚ санатының шығындарын қысқарту. Мұндай тәсіл неғұрлым заманауи және экономикалық тиімді шешімдерді таңдауға мүмкіндік береді. Сатып алу қызметіне енгізілетін өзгерістер сатып алу бағаларын төмендетумен қатар, сатып алынатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсартуға да ықпал етеді, сондай-ақ отандық тауар өндірушілердің дамуын қолдайды.

Мәселен, басқару «Самұрық-Қазына» АҚ деңгейінде жүзеге асырылатын «IT жабдық» санаты бойынша санатты сатып алу стратегиясын (бұдан әрі – Стратегия) іске асыру шеңберінде техникалық ерекшеліктерді біріздендіру үшін жабдықтың 14 түрінен тұратын жұмыс орнының бірыңғай стандарты әзірленді.

Стратегия сондай-ақ электрондық өнеркәсіп саласындағы уәкілетті орган қалыптастыратын Сенімді бағдарламалық қамтамасыз ету және электрондық өнеркәсіп өнімі тізіліміне енгізілген отандық өндірушілер үшін басымдығы бар баға ұсыныстарын сұрату арқылы тапсырыс берушілерді сапалы жабдықпен қамтамасыз етуді көздейді.

Стратегияны іске асыру нәтижелері отандық өндірушілер үлесінің өсуінің және елішілік құндылық үлесінің ұлғаюының оң серпінін көрсетеді.

2024 жылы санатты сатып алу стратегиясын енгізу нәтижелері бойынша 230 млн теңге көлемінде нақты экономикалық тиімділікке қол жеткізілді.

«Самұрық-Энерго» АҚ Компаниялар тобы бойынша жеткізушілердің үлесі

Жеткізушілермен компаниялар тобы бойынша жасалған шарттар сомасы, млрд теңге

Елішілік құндылықтың (жергілікті қамту) үлесі³⁴, жеткізілген ТЖҚ, млрд теңге